مقاله حاضر نشان می دهد که چگونه ایرانشهری در یک فرآیند ترادیسی ممتد و بازگشت ابدی معنا، نه تنها شکل حکومت ها، بلکه ساخت ذهنی سوژه‌ی ایرانی را نیز تحت سلطه خویش دارد.
«زن کُرد» به مثابه یک مفهوم و سوژه سیاسی، همواره یکی از موضوعات مورد مناقشه میان روایت های رسمی و غیررسمی پیرامون جنسیت و ملیت در بسترکنونی ایران بوده است. اگرچه زنان کُرد در ایران همواره سوژه مقاومت در برابر نابرابری و سرکوب بوده اند و برای برقراری عدالت اجتماعی مبارزه کرده اند، با این حال، میان واقعیت زیسته زن کُرد در عمل و صورت بندی نظری آن در بستر ایران شکاف عمیقی وجود دارد.
متن پیش رو مداخله‌ایست از منظر «جامعه شناسی تاریخی بین‌المللی» و به متن پیش رو مداخله‌ایست از منظر «جامعه شناسی تاریخی بین‌المللی» و به طور مشخص‌تر «توسعه ناموزون و مرکب» در این بحث‌ها که آثار و پژوهش‌های تاکنونی من در چارچوب نظری آن قرار دارند. متنی که در ادامه می‌آید، ترجمه‌ی صفحات ۱۱۹، ۱۵۰- ۱۴۴، و ۱۵۴-۱۵۳ از فصل آخر کتاب بازآفرینی مدرنیته ایرانی: روابط بین‌الملل و تغییر اجتماعی است که در سال ۲۰۱۳ از سوی انتشارات راتلج منتشر شد.
ئەدەبیاتە وەپەراوێزخراوەکان هەمیشە هەڵگری هێماگەلی دیار و نادیاری سیاسی‌ین و ئەم هێمایانەش لە پێکهاتەی گێڕانەوە و ناوەرۆکی بەرهەم‌دا خۆ دەنوێنن. ئەدەبیاتی داستانی کوردستان بە هۆی زێدە لە پەرواێزدابوونی بە بەراورد لەگەڵ ئەدەبیاتەکانی دیکە چەشنێکی تایبەتی لە گێڕانەوە بەرهەمهێناوە. هاوئاهەنگی سێ جەمسەری «فۆڕمی بیانی، ناوەرۆکی خۆماڵی و فۆڕمی خۆماڵی»، ئەم جیاوازییە تا ڕادەیەکی بەرچاو پێناسە دەکات. ئەم وتارە لە هەوڵی ئەوە دایە بە تاوتوێی ژمارەیەک ڕۆمان لە نووسەرانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان وەها جیاوازییەک لە ئاستی شێوەگێڕانەوەدا دەستنیشان بکات.
کتاب زنان کُرد: در بطن تضاد تاریخی فمینیسم و ناسیونالیسم می بایست بیش از هفت سال پیش در ایران چاپ می شد. سه سال در اداره سانسور رژیم اسلامی حبس بود. مدتی طول کشید تا با تغییراتی برای چاپ در خارج از کشور حاضر شود.
ظاهراٌ با تمام فراز و نشیب ها و گسست های تاریخی-سیاسی در ایران، مفهومی بوده که به تسلسل و استمرار دستگاه سیاسی حاکمیت ایرانی کمک نموده تا خود را بازسازی و بازتولید کند: مفهوم الهیات سیاسی. فهم و بررسی انتقادی اندیشه سیاسی ایران زمانی ممکن می شود که نسبت الهیات و سیاست و جایگاه الهیات سیاسی را در دستگاه معرفت شناسی حاکم بر آن را درک کرده و مورد بازخوانی قرار دهیم.
بە رغم بررسی جامعی کە در این کتاب از وضعیت کردستان صورت گرفته است، اما به نظر من این اثر بطور کلی از دو منظر قابل نقد است. یک؛ بە رغم شناخت نظری نویسندە از تاریخ کردستان، اما نتایج پژوهش وی نشان¬دهندەی عدم واقع بینی و در افتادن به دام ایدئالیسم در ارتباط با خوانش مبارزات زنان در کردستان ایران است.
اگر کرماشان با تمام بی‌تاریخی و بلاتکلیفی و لکنت زبانی یا زبان‌کُشی و سرگشتگی عمیقش بخواهد در نویسنده‌ای تجسد پیدا کند، یکی لاهوتی بی‌قرار است و دیگری یاقوتی عاصیِ انزواگزین.
ئەم وتارە دەیهەوێت چوارچێوەیەکی تیۆریک بۆ لێکۆڵینەوە سەبارەت بە پەیوەندیی نێوان ڕۆشنبیران و ناسیۆنالیزم لە نێو نەتەوە بێدەوڵەتەکانی ڕۆژئاوادا پێشکەش بکات. بەشی یەکەم، چوارچێوەیەکی تیۆریک کە داگری پێناسەی چەمکەکانی نەتەوە و دەوڵەت و ناسیۆنالیزمە، دابین دەکات و هەروەها تێگەی نەتەوە بێدەوڵەتەکانیش دەناسێنێت. لەم ڕووەوە، لە نێوان دوو چەمکی "ناسیۆنالیزمی دەوڵەتی" و "ناسیۆنالیزمی نەتەوە بێدەوڵەتەکان"دا جیاوازی دادەنێت.
یەکێک لە نایەکسانییە کۆمەڵایەتییەکان، نایەکسانیی جێندەری لە سیستەمی پیاوسالاریدایه و منیش لەم وتارەدا مەبەستم ئەوەیە که لە ڕوانگەی یەکسانیی ژنانەوە یان خود ئەوەی کە بە گشتی فێمێنیزمی پێ دەگوترێت، چۆنییەتیی نواندنەوەی ژنان لە زانستی ئابووریدا وەکوو کێشەیەک بخەمە بەر باس.